Druga „Herbatka tańcująca” (30.11.12 r.)

W ostatni piątek od godziny 15 do 18 pod czujnym okiem Pana Krzysztofa Antkowiaka z baletu dworskiego Cracovia Danza członkowie i opiekun naukowy Koła Oświeconych oraz zainteresowani studenci i studentki uczyli się podstawowych kroków menueta. 

Wykład gościnny prof. UJ dra hab. Romana Dąbrowskiego (27.11.12 r.)

Pan Profesor razem z członkami i opiekunem naukowym Koła Oświeconych, dr hab. Bożeną Mazurkową

Więcej informacji na temat wygłoszonego wykładu oraz dorobku naukowego Pana Profesora w zakładce: Goście Koła. Zapraszamy!

Relacja z konferencji "Codzienność oświeconych" 15-16.11.12 r.

Blisko dwa tygodnie po ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Pracowników i Studentów Codzienność oświeconych doszliśmy do siebie - emocje opadły, pozostały wspomnienia oraz praca nad rozprawami do tomu pokonferencyjnego, a także zadania związane z bieżącą działalnością Koła Oświeconych. Nie sposób szczegółowo przedstawić i opisać niezwykle intensywnie przeżywanych przez nas dni, bogatych w różnego rodzaju wydarzenia i doświadczenia. Oto zwięzła relacja z dwudniowego przedsięwzięcia:

Konferencja rozpoczęła się 15 listopada w Sali Rady Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego, krótko po godzinie dziewiątej. Po przywitaniu uczestników przez dr hab. Bożenę Mazurek otwarcia dokonał prof. zw. dr hab. Marian Kisiel  Prodziekan Wydziału Filologicznego UŚ ds. Rozwoju i Promocji. 

Prodziekan Wydziału Filologicznego UŚ ds. Rozwoju i Promocji prof. zw. dr hab.Marian Kisiel
oraz dr hab. Bożena Mazurek

Wszyscy uczestnicy konferencji, zarówno referenci, jak i słuchacze mogli w trakcie obrad oraz przerw podziwiać wystawę autorstwa Martyny Kowalewskiej, członkini koła, która sfotografowała "oświeconych" na tle ważnych dla kultury miejsc i obiektów Katowic, takich jak: Spodek, Pomnik Powstańców Śląskich, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, Rondo Sztuki, Biblioteka Śląska, Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego, ul. Mariacka, siedziba Radia Katowice, Górnośląskie Centrum Kultury im. Krystyny Bochenek, Sejm Śląski i Urząd Wojewódzki oraz Wydział Filologiczny UŚ. Uwiecznieni na ekspozycji członkowie Koła Oświeconych pozowali w strojach udostępniony przez Teatr Śląski z którym współpracują od początku swej działalności. Partnerzy KO w tym przedsięwzięciu to: Instytucja Kultury Katowice-Miasto Ogrodów i Teatr Śląski.

By widzom łatwiej było zorientować się w zamyśle autorskim, który patronuje galerii wielkoformatowych zdjęć Koło Oświeconych przygotowało ośmiominutowy film, utrzymany w konwencji kina niemego. Stanowi on fabularny przewodnik po ekspozycji (https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Kw0V9m4MPaE). Uczestnicy konferencji mieli okazję zobaczyć ten film przed   rozpoczęciem pierwszych obrad plenarnych.

Następnie rozpoczęły się obrady poświęcone „podróżom i podróżopisarstwu”, którym przewodniczyła dr hab. Aleksandra Skrzypietz z Instytutu Historii UŚ:

Pierwszego dnia mieliśmy okazję wysłuchać łącznie dwudziestu trzech referatów. Zaprezentowane zostały wystąpienia poświęcone realiom podróży osiemnastowiecznych, różnym sposobom urządzenia przestrzeni magnackich rezydencji, takich jak ogród czy łazienka, a także  modzie (męskiej, damskiej, dziecięcej) oraz ubiorom konkretnych postaci. Każda z sekcji miała, podobnie jak obrady plenarne, charakter interdyscyplinarny, dzięki temu ukazywała konkretny aspekt XVIII-wiecznej rzeczywistości czasami niespodziewanych perspektyw. Z tego względu w sekcji objętej formułą "Edukacja i wychowanie" obok referatu poświęconego debacie dotyczącej depopulacji w okresie Sejmu Wielkiego oraz wystąpienia koncentrującego się na guwernerskich doświadczeniach i wzorcach pedagogicznych Franciszka Karpińskiego znalazła się praca analizująca eksperyment edukacyjny zaproponowany w Podolance... Michała Dymitra Krajewskiego z perspektywy gender studies oraz referat przybliżający zabiegi edukacyjne, które stosował Stanisław Trembecki w swych lirykach... erotycznych.

Sekcja "Edukacja i wychowanie".
Od lewej: Patrycja Fiuk (UŚ) i przewodnicząca obradom dr Magdalena Patro (URz) 

Naukowa część konferencji została zamknięta pierwszego dnia obradami poświęconymi „księgom i księgozbiorom”, następnie uczestnicy  udali się do pobliskiego Teatru KOREZ na przedstawienie-niespodziankę! Członkowie Koła Oświeconych wraz z opiekunem naukowy, dr hab. Bożeną Mazurek, przygotowali inscenizację fragmentów Kawy oraz Panny na wydaniu – dwóch komedii księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego. Od drugiego z wymienionych dzieł, wydanego w Warszawie w 1771 roku wraz z obszerną przedmową rozpoczęła się reforma polskiego teatru.  Szczególnie wart podkreślenia jest fakt, iż  jednoaktowa Kawa nigdy wcześniej nie została wystawiona na scenie, a zatem  katowickie przedstawienie było prapiemierą tejże komedii, z kolei Panna na wydaniu, ostatni raz  prezentowana była widzom na stołecznej scenie w roku 1774. Zarówno dla referentów, jak i pozostałych widzów, sporym zaskoczeniem była obsada obu sztuk. Przedstawienie wyreżyserowała przewodnicząca Koła Oświeconych Małgorzata Marcinkowska. Partnerzy Koła Oświeconych w tym przedsięwzięciu to: Instytucja Katowice-Miasto Ogrodów oraz Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, który zapewnił aktorom stroje. 

 Kawa 

Od lewej: służąca Julusia (Iwona Rak), Trzepałkowska (Karolina Ścierska), Sobąnudzka (Patrycja Maciejec), Sentymencicka (Patrycja Fiuk)

Panna na wydaniu

Spotkanie tytułowej bohaterki, Julianny Pięknickiej (Agata Kwaśny)

 z ukochanym Zalotnickim (Marek Golonka)

Nim jednak doszło do szczęśliwego zakończenia, o jej rękę

starali się: „kawaler srodze ruchawy”, czyli Fircyk (Szymon Piotr Dąbrowski)...

... a także „poważno-śmieszny” Jegomość Swawiański (Kamil Pietrzyk)

Na drodze do szczęścia młodych i zakochanych stał również wąsaty Pan Staruszkiewicz (Dawid Kliś),      którego wspierał przedsiębiorczy Wydrwisz (Małgorzata Piecuch)

Ostatecznie jednak, dzięki staraniom sprytnej służącej Helenki (Joanna Mazur) i jej męża Anatłowicza (Martyna Kowalewska) para doczekała się akceptacji swego związku przez starszych krewnych, czyli właśnie Staruszkiewicza i Panny Ciotki (Bożena Mazurkowa) 

Drugiego dnia konferencji przedstawione zostały dwadzieścia trzy wystąpienia. Referenci przybliżyli uczestnikom między innymi: różne sposoby portretowania arystokratek i doświadczenia kobiet doby stanisławowskiej, arkana kuchni i stołu XVIII wieku, a ponadto ówczesne skandale obyczajowe i politycznymi oraz zapachy miasta uwiecznione w piśmiennictwie „wieku świateł”. 

Pragniemy gorąco podziękować wszystkim referentom za udział w dwudniowych obradach, a także w ożywionych dyskusjach nad wystąpieniami, dzięki czemu Koło Oświeconych podtrzymało tradycję Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, organizowania przedsięwzięć naukowych, w których na równych prawach w trakcie wystąpień i dyskusji mogą uczestniczyć zarówno pracownicy naukowo-dydaktyczni, doktoranci, jak i studenci jak i młodzież akademicka pierwszego oraz drugiego stopnia studiów. Członkowie Koła Oświeconych wraz z opiekunem naukowym żywią nadzieję iż plonem dwudniowego spotkania będzie nie tylko pokonferencyjny tom, ale także wiele cennych inspiracji, które referenci wykorzystają w dalszych badaniach i studiach naukowych.

Podziękowania składamy również osobom spoza kręgu referentów, które towarzyszyły nam w czasie obrad, a także wszystkim widzom, którzy przybyli na przedstawienie do Teatru Korez. Dzięki nim mieliśmy pewność, że nasze wielomiesięczne starania, zmierzające do stworzenia możliwie najbardziej atrakcyjnego i wieloaspektowego wydarzenia naukowego, ale także artystycznego  miały sens. Pozostaje nam nadzieja, że nasz trud został doceniony. 
Gorące podziękowania kierujemy również do Dyrekcji wszystkich instytucji, które udzieliły Kołu Oświeconych  profesjonalnej pomocy przy realizacji wydarzeń dwudniowej konferencji i objęły całe przedsięwzięcie patronatem medialnym. Są nimi: Teatr Korez, TVP Katowice, Radio Katowice, „Dziennik Zachodni”, Radio Egida, TV UŚ, „Gazeta Uniwersytecka UŚ” i „Suplement”.

Świętowanie

Po udanej konferencji, przedstawieniu, a także wystawie oraz niespodziewanej nagrodzie w konkursie StRuNa zdecydowaliśmy zorganizować małe, lecz uroczyste spotkanie, mające uczcić nasze ostatnie osiągnięcia.

Na takiej uroczystości nie mogło zabraknąć szampana, a przede wszystkim tortu!

Od lewej: opiekun naukowy Koła Oświeconych UŚ, dr hab. Bożena Mazurek oraz przewodnicząca, Małgorzata Marcinkowska ze statuetką i dyplomem 

I (niemal) cała nasza gromadka z opiekunem naukowym

Koło Naukowe Roku 2012

17 listopada 2012 roku w Teatrze Palladium w Warszawie odbyła się uroczysta gala drugiej edycji konkursu Studenckiego Ruchu Naukowego (StRuNa). Koło Oświeconych oraz Uniwersytet Śląski reprezentowali: Małgorzata Marcinkowska i Szymon Piotr Dąbrowski. Krótko po godzinie 20:30 zostały ogłoszone wyniki w kategorii "Koło Naukowe Roku 2012". Decyzją jury zwycięzcami zostali "oświeceni"!!! Koło Oświeconych było jednym  z ponad 330 kół naukowych (studenckich i doktoranckich) z całego kraju, które wzięły udział w konkursie. Po zaledwie rocznej, ale za to bardzo intensywnej i wielostronnej działalności odnieśliśmy zatem niebywały sukces!!! Jesteśmy niezmiernie poruszeni wyróżnieniem, które nas spotkało, a nagrodę traktujemy nie tylko jako wyraz uznania dla naszej intensywnej działalności, lecz także jako zachętę do podejmowania kolejnych, ambitnych przedsięwzięć naukowych, artystycznych, kulturalnych i dydaktycznych. Równocześnie pragniemy serdecznie pogratulować pozostałym kołom, które wzięły udział w finale konkursu StRuNa. Ponadto żywimy nadzieję, iż wyróżnienie, które spotkało Koło Oświeconych, będzie zachętą dla społeczności studenckiej UŚ oraz innych Uczelni do podejmowania ambitnych przedsięwzięć naukowych, dydaktycznych i artystycznych, wykraczających poza obowiązki wynikające z toku i programu studiów.

Na koniec pragniemy gorąco podziękować naszemu opiekunowi naukowemu, dr hab. Bożenie Mazurek. Jej energia, pomysłowość, zapobiegliwość i krytyczne spojrzenie znacząco przyczyniły się do powodzenia wszystkich przedsięwzięć podjętych dotąd przez Koło Oświeconych.

Zdjęcia wykonała: Maria Jękot

Materiały promocyjne i bardzo dobre wieści

Konferencja Codzienność oświeconych zbliża się wielkimi krokami, lecz nim się zacznie mamy dla was garść materiałów promocyjnych - w tym filmik, nad którym pracowaliśmy w ostatnie ciepłe dni października tego roku: http://telewizja.us.edu.pl/2012/11/oswiecenie_w_katowicach.

Ponadto - i to jest ta ważniejsza informacja! - KOŁO OŚWIECONYCH ZOSTAŁO NOMINOWANE W KONKURSIE STRUNA NA NAJLEPSZE KOŁO NAUKOWE 2012 ROKU!!!

Oto wyniki pierwszej części obrad jury: http://struna.edu.pl/aktualnosci/nominowani-w-konkursie-struna-2012.html.

Zostaliśmy wyróżnieni razem z Kołem Naukowym Biologii Molekularnej UW, Kołem Promocji Zdrowia przy Zakładzie Promocji Zdrowia, Instytutu Zdrowia Publicznego UJ Collegium Medicum, Kołem Studentów Stosunków Międzynarodowych UJ, SKN Chemia Leków Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Wszystkim serdecznie gratulujemy i do zobaczenia na gali wręczenia nagród w Teatrze Palladium 17 listopada 2012 roku.

Program konferencji: „Codzienność oświeconych” (15-16 XI 2012 r.)

Bez zbędnych wstępów i zapowiedzi z dumą prezentujemy pełny program drugiej konferencji organizowanej w tym roku przez Koło Oświeconych UŚ (!!!):

Program konferencji

Codzienność oświeconych

Katowice, 15-16 listopada 2012 r.

15 listopada 2012 r.

9.00-9.15 Otwarcie konferencji

9.15-10.30 Obrady plenarne

Podróże i podróżopisarstwo

Joanna Jędryka (AJD)

O celu oraz sposobach podróżowania w diariuszach Juwenalisa Charkiewicza i Teofili Konstancji z Radziwiłłów Morawskiej

Paweł Gad (UŚ)

Podróże szlacheckie piórem osiemnastowiecznych pamiętnikarzy opisane

Marek Nalepa (URz)

Hugona Kołłątaja i Juliana Ursyna Niemcewicza relacje z podróży przez miasta i miasteczka wołyńskie

Dariusz Piotrowiak (UG)

Cudzoziemiec w spotkaniu z polskim dworem szlacheckim

10.30-11.00  Dyskusja

11.00-11.30  Przerwa

11.30-13.15 Obrady w sekcjach

Sekcja A

Magnackie rezydencje

Dorota Molińska (UAM)

Paryskie wnętrza w rezydencjach polskiej arystokracji. Dzieła Juste-Aurèle'a Meissonniera dla Franciszka Bielińskiego oraz Augusta i Zofii Czartoryskich

Katarzyna Kaczmarczyk (UW)

Oświeceniowe „procedury patrzenia” na ogród. Doświadczanie przestrzeni w polskich i angielskich tekstach teoretycznych oraz literackich XVIII wieku

Barbara Arabas (KUL)

Zabawy w ogrodzie XVIII wieku na podstawie dzieł Giuseppe Zocchiego

Łucja Stasik (KUL)
Przenośne teatrzyki pokojowe w rezydencjach arystokratycznych

Anna Maj (KUL)

Łazienka pałacowa w Polsce XVIII wieku. Potrzeba higieny czy moda?

Sekcja B

Szaleństwa w salonie i buduarze

Agnieszka Kobrzycka  (UŁ)

O modzie damskiej i męskiej w czasach oświecenia

Ewa Wójcicka (UG)

Szafa księżnej pani Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej

Daria Pranga (UG)

Moda dziecięca w dobie polskiego oświecenia

Magdalena Toczyńska (UG)

O biżuterii oświeconych uwag kilka

Agata Roćko (IBL PAN)

Porcelanomania oświeconych

Małgorzata Pawłowska (UŁ)

Dokuczliwy poeta w salonowym towarzystwie, czyli Wojciecha Miera rozrywki i rozgrywki

Sekcja C

Edukacja, wychowanie i zdrowie

Patrycja Fiuk (UŚ)

O guwernerskich doświadczeniach Franciszka Karpińskiego

Grażyna Filip (URz)

Językowe narzędzia edukacji erotycznej w poezji Stanisława Trembeckiego

Weronika Pawlik-Kwaśniewska (UMK)

Codzienność eksperymentu. „Podolanka…” Michała Dymitra Krajewskiego

Tomasz Knopp (UŚ)

Edukacja i wychowanie „oświeconego” w biografii Karola Kniaziewicza

Iwona Wołyniec (AJD)

Walka z depopulacją w publicystyce Sejmu Czteroletniego

Maria Korybut-Marciniak (UWM)

Stan zdrowotny mieszkańców Wilna i oferowana im pomoc medyczna

w początkach XIX wieku

13.15-14.00 Dyskusja

14.00-15.30 Obiad

15.30-16.30  Obrady plenarne

Księgi i księgozbiory

Bożena Mazurkowa (UŚ)

Starożytne karty w księdze osiemnastowiecznych dziejów

Jacek Szpak (UŚ)

Biblioteki paulinów polskich w XVIII wieku

Katarzyna Winnicka (URz)

O fenomenie oświeceniowego kalendarza. „Klucz prognostykarski” z 1768 roku

Ada Łobożewicz (UW)

Kalendarze oświeceniowe. Między dziedzictwem średniowiecza a nowoczesnością

16.30-17.00 Dyskusja

17.00-19.00 Spektakl teatralny w Teatrze Korez: „Kawa” (fragmenty) i „Panna na wydaniu” Adama Kazimierza Czartoryskiego

19.00  Kolacja

16 listopada 2012 r.

9.00-11.00 Obrady w sekcjach

Sekcja A

Galeria kobiecych portretów

Ewelina Szarek (URz)

„Wabić wyglądem i triumfować w salonach”. Malarskie i literackie portrety księżny Izabeli Czartoryskiej

Szymon Piotr Dąbrowski (UŚ)

„Jest monstrum o jednym oku”. Wierszowane konterfekty Elżbiety z Branickich Sapieżyny w paszkwilach obyczajowych i politycznych

Jacek Głażewski (UW)

Życie prywatne w „Pamiętnikach” Marie-Jeanne Roland

Monika Urbańska (UŁ)

Macierzyństwo, namiętność, zbrodnia. Doświadczenia kobiet w powieściach Anny Mostowskiej

Jolanta Kowal (URz)

Fascynacje i doświadczenia kobiet epoki stanisławowskiej w świetle powieści „Dola i niedola” Józefa Ignacego Kraszewskiego

Katarzyna Kondratowicz (UB)

Stanisław Wasylewski o kobiecie oświeconej

Sekcja B

Miłość, miłostki i rozkosze

Aleksandra Skrzypietz (UŚ)

Hieronim Florian Radziwiłł w zalotach

Agata Muszyńska (UŚ)
Perypetie miłosne Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńki”

Dominika Świątoniowska (UJ)
O rokokowych miłostkach w buduarze i klasztornej celi

Beata Prokopczyk (UŁ)

Miłość, erotyzm i zabawa. O rozrywkach pasterskich w sielankach Franciszka Zabłockiego

Magdalena Patro (URz)

Rozkosze małżeńskiej alkowy w poetyckiej relacji Stanisława Trembeckiego

Anna Petlak (UŁ)

Miłosne «odezwy» do Laury Wincentego Ignacego Marewicza

Sekcja C

Dla ducha i ciała

Danuta Kowalewska (UMK)

Niecodzienne na straży codzienności

Małgorzata Marcinkowska (UŚ)

Realia życia codziennego w modlitwach polskich oświeconych

Anna Malińska (UŚ)

O pasji do pasji. „Gorzkie żale” oraz inne nabożeństwa pasyjne w XVIII wieku

Beata Garlej (UMK)
Kuchnia bohaterów dzieł Ignacego Krasickiego

Anna Wiśniewska-Grabarczyk (UŁ)

Dwie wersje tekstowe rozważań Tadeusza Krusińskiego o wadach i zaletach picia kawy

Magdalena Górowska (UŁ)

„Czego poecie do wesela trzeba”. Uroki biesiady za klasztorną furtą

 w poezji ks. Józefa Morelowskiego

11.00-11.45 Dyskusja

11.45-12.00 Przerwa

12.00-14.00 Obrady plenarne

Na scenie publicznej

Adam Bukowski (UG )

Spektatorowie warszawskiego Opernhauzu doby saskiej

Jarosław Kuczer (CBH PAN)

Arystokracja bez dworu. Śląska szlachta tytularna w życiu publicznym

Królestwa Czech i Świętego Cesarstwa (1629-1740)

Aleksandra Norkowska (UKW)

Zapachy miasta w piśmiennictwie polskiego oświecenia

Marzena Gonera (AJD)

Życie codzienne posła w epoce stanisławowskiej

Tomasz Krzyżak (UKSW)

Józef Kazimierz Korwin Kossakowski. Między rodziną a sceną publiczną

Aurelia Has (UG)

Życie w oświeconej Warszawie oczami Jana Czyża

14.00-14.45 Dyskusja

14.45-15.00 Zamknięcie obrad

15.00  Obiad

Mamy przyjemność zaprezentować również oficjalny, „mały” plakat konferencji. Na początku przyszłego tygodnia wypatrujcie „dużych” plakatów na Wydziale Filologicznym UŚ w Katowicach i w rektoracie. Do zobaczenia w listopadzie!

Biblioteka Koła Oświeconych UŚ już działa!

Mamy przyjemność poinformować, iż od wczoraj, dzięki staraniom dwóch członkiń koła - Iwony Rak oraz Małgorzaty Piecuch - w końcu dysponujemy własną biblioteką. Na razie ma ona dość skromny wymiar, liczy ponad trzysta woluminów, lecz mamy nadzieję, że w przyszłości będzie się rozrastać. Dlatego zapraszamy wszystkich członków oraz sympatyków koła do korzystania ze zbioru, który znajduje się w sali 417. Równocześnie pragniemy gorąco podziękować Panu Profesorowi Jackowi Wójcickiemu, który w maju tego roku podarował na użytek naszej biblioteki około 200 woluminów!

A oto twórczynie a zarazem pierwsze czytelniczki...

... oraz pierwszy czytelnik, który przychodząc wczoraj na spotkanie KO, nawet nie spodziewał się, że wyjdzie z trzema wypożyczonymi książkami.

Plany Koła Oświeconych na zbliżający się semestr zimowy

Zeszłoroczna akcja Sapere aude zorganizowana przez Koło Oświeconych Uniwersytetu Śląskiego była unikalnym połączeniem refleksji naukowej, działań edukacyjnych, oraz charytatywnych, jak również promocyjnych i kulturalnych. Począwszy od wspólnych wyjść na koncerty muzyki XVIII wieku oraz przedstawienia teatralne, przez warsztaty tańca dawnego, zajęcia dla dzieci, młodzieży i studentów, aż po wykłady zaprzyjaźnionych badaczy oraz konferencję naukową staraliśmy się w sposób kompleksowy realizować nadrzędny cel jakim jest promocja kultury dawnej oraz pogłębianie naszej wiedzy na jej temat.

W nadchodzącym roku akademickim 2012/2013, bogatsi o nowe doświadczenia i z silnym przeświadczeniem, iż dotychczasowa formuła naszej aktywności przyniosła znakomite efekty, pragniemy przedstawić nasze plany na najbliższy semestr. II edycja akcji Sapere aude będzie kontynacją, wszystkich dotychczasowych form naszej działalności, a równocześnie rozszerzeniem większości z nich.

Niewątpliwie najważniejszym wydarzeniem nadchodzącego semestru będzie ogólnopolska, interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Pracowników i Studentów, która odbędzie się na Wydziale Filologicznym UŚ w Katowicach pod tytułem Codzienność oświeconych. Szeroka formuła organizowanego przez nas wydarzenia ma na celu naukową refleksję nad różnymi aspektami, realiami, a także konkretnymi przejawami kultury XVIII stulecia, nie poddanymi dotychczas pogłębionym analizom oraz wnikliwym diagnozom. Szczególnie obiecująco zapowiadają się wystąpienia, w których referenci będą sytuowali swe rozważania w kręgu dociekań nad doświadczeniami i rolą kobiet w kulturze osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, jak również te dotyczące różnych aspektów funkcjonowania salonów magnackich oraz podróży szlacheckich. Sfery prywatna i towarzyska ówczesnej kultury uzyskają dopełnienie w rozważaniach dotyczących życia publicznego zarówno w jego wymiarze politycznym, jak i artystyczno-kulturalnym, edukacyjnym, a nawet medycznym. Równocześnie konferencji oraz przedstawieniu będzie towarzyszyć wystawa fotografii pod hasłem Katowice - miasto kultury. Zdjęcia będą przedstawiać członków koła w strojach z epoki na tle charakterystycznych obiektów stolicy Górnego Śląska. Wszystkie forografie zostaną opublikowane na naszej oficjalnej stronie internetowej, zaś najlepsze z nich zostaną oprawione i będą ozdabiały salę Rady Wydziału podczas obrad konferencyjnych. Wystawa zostanie uzupełniona spotami reklamowymi promującymi Uniwersytet Śląski oraz miasto Katowice, które również zostaną opublikowane na naszej stronie.

Płaszczyzna naukowa akcji Sapere aude zostanie uzupełniona dwoma wykładami gościnnymi znanych badaczy polskiego Oświecenia: prof. UJ dra hab. Romana Dąbrowskiego, prof. dra hab. Józefa Tomasza Pokrzywniaka. Ponadto opiekun naukowa Koła Oświeconych dr hab. Bożena Mazurkowa wygłosi na spotkaniach koła dwa wykłady - pierwszy pod tytułem: Motta z poezji Wergiliusza w drukach oświeceniowych, zaś drugi O książkowych podarunkach z drugiej połowy XVIII wieku. Jednak to nie koniec! Po intensywnej pracy w zeszłym roku akademickim trójka studentów oraz członków koła przygotowała wykłady. Małgorzata Marcinkowskiej na temat modlitw oświeceniowych poetów zanurzonych w historii, Patrycja Fiuk dotyczący epistolografii oświeceniowej, zaś Szymon Piotr Dąbrowskiego o egzotycznych fascynacjach Stanisława Kostki Potockiego.

Również w tym roku spotkamy się ze wszystkimi entuzjastami tańca dawnego na warsztatach pod nazwą Herbatka tańcująca. Pod okiem wykwalifikowanego instruktora z krakowskiego zespołu Cracovia Danza będziemy doskonalić swe umiejętności w kontredansie oraz uczyć się menueta. Nie zabraknie również wyjść na spektakle do Teatru Śląskiego, z którym współpracujemy od zeszłego roku akademickiego oraz wizyt na koncertach Filharmonii Śląskiej oraz Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Każde z tych wydarzeń zostanie porzedzone spotkaniem muzycznym, na którym zostanie przedstawiona prelekcja Szymona Piotra Dąbrowskiego na temat granych utworów. W tym roku będziemy słuchać muzyki Wolfganga Amadeusza Mozarta (Missa brevis D-dur KV 194  i dwa pierwsze akty Wesela Figara, KV 492), Georga Friedricha Händela (Concerto grosso F-dur op. 6 nr 2) oraz Feliksa Janiewicza (Divertimento), Giovanniego Bottesiniego (Wariacje na flet, klarnet i orkiestrę smyczkową ), a także Franza Danziego (Symfonia koncertująca na flet, klarnet i orkiestrę smyczkową).

I last but no least - bedziemy również kontynuować warsztaty dla dzieci i młodzieży szkolnej w ramach akcji Studenci - uczniom oraz dla wychowanków domów dziecka na terenie województwa śląskiego. W nadchodzącym roku swoje warsztaty zapowiedzieli między innymi Iwona Rak oraz Małgorzata Piecuch (Skarby narodowej kultury zaklęte w słowach. Manuskrypty i kunszt drukarski  XVI-XVIII wieku wobec europejskich i rodzimych tendencji w kulturze i sztuce), Marek Golonka (Musicale o Oświeceniu... „Sapere Aude” - włącz myślenie krytyczne), Małgorzata Marcinkowska i Patrycja Fiuk (Kobieta „wieku świateł”. Zainteresowania, codzienne przyjemności, literackie portrety), Bogusława Pużak (Strach silniejszy niż rozum, czyli książki „zakazane” w XVIII wieku), Szymon Piotr Dąbrowski i Joanna Mazur (Fantazja na temat życia artysty - o Amadeuszu Miloša Formana).

Mamy nadzieję, iż znajdziecie coś dla siebie w naszej bogatej ofercie oraz dołączycie do nas w trakacie jednego z anonsowanych wydarzeń lub - co bardzo nas ucieszy - na stałe.

***

Harmonogram spotkań i wydarzeń organizowanych przez Koło Oświeconych UŚ

4 X 2012 - Spotkanie organizacyjne oraz wykład dr hab. Bożeny Mazurek na temat: Motta z poezji Wergiliusza w drukach oświeceniowych

11 X 2012 - Prelekcja Szymona Dąbrowskiego przed koncertem papieskim oraz próba teatralna

14 X 2012 - Wyjście na koncert papieski filharmoników śląskich w Archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach (Händel, Mozart)

18 X 2012 -  Wykład Patrycji Fiuk na temat: Okolicznościowe podarunki poetyckie  na zamówienie w listach Franciszka Karpińskiego

25 X 2012 - Odczytanie i poddanie dyskusji wystąpień konferencyjnych:

Szymona Piotra Dąbrowskiego, „Jest monstrum o jednym oku”. Wierszowane konterfekty Elżbiety z Branickich Sapieżyny w paszkwilach obyczajowych i politycznych

Patrycji Fiuk, O guwernerskich doświadczeniach Franciszka Karpińskiego

Małgorzaty Marcinkowskiej, Realia życia codziennego modlitwach polskich oświeconych

8 XI  2012 - Wykład dr hab. Bożeny Mazurek na temat: O książkowych podarunkach z drugiej połowy XVIII wieku

15-16 XI 2012 -  Konferencja Codzienność oświeconych

22 XI 2012 - Wykład Małgorzaty Marcinkowskiej na temat: Modlitwy oświeceniowych poetów zanurzone w historii

27 XI 2012 - Wykład gościnny prof. UJ dra hab. Romana Dąbrowskiego na temat: Dlaczego epoka oświecenia nie wydała wybitnej epopei?

30 XI 2012 - Warsztaty tańca dawnego z baletmistrzem z „CRACOVIA DANZA” 

6 XII 2012 - Wykład Patrycji Fiuk na temat: Metaliteracka refleksja w korespondencji Karpińskiego i prelekcja Szymona Piotra Dąbrowskiego przed koncertem

12 XII 2012 - Koncert filharmoników śląskich w Auli Biblioteki Śląskiej przy ul. Francuskiej 12 (Janiewicz, Bottesini, Danzi)

13 XII 2012 - Prelekcja Szymon Piotra Dąbrowskiego na temat Wesela Figara Mozarta
18 XII 2012 - Wykład gościnny prof. dra hab. Józefa Tomasza Pokrzywniaka na temat: Antyczne źródła satyr Ignacego Krasickiego

20 XII  2012 - Spotkanie świąteczne

3 I 2013 - Wykład Szymon Piotra Dąbrowskiego na temat: Egzotyczne fascynacje Stanisława Kostki Potockiego

6 I 2013 - Wyjście na koncert NOSPR w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach

10 I 2013 - Małgorzata Marcinkowska prezentuje recenzję książki Marii Wojtak Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne

17 I 2013 - Spotkanie podsumowujące semestr zimowy

Koło Oświeconych UŚ na Śląskim Festiwalu Nauki

W dniach 21-22 września 2012 roku w chorzowskim parku rozrywki  odbył się Śląski Festiwal Nauki - impreza promująca naukę, a w szczególności różne instytucje oświatowe i naukowe  Śląska i Opolszczyzny (uniwersytety, szkoły wyższe, parki naukowo-technologiczne, akademickie inkubatory przedsiębiorczości), oferujące młodzieży studia na różnych kierunkach (m.in. humanistycznych, pedagogicznych, technicznych, matematyczno-fizycznych). W tym wydarzeniu wzięli również udział członkowie Koła Oświeconych wraz z opiekunem naukowym dr hab. Bożeną Mazurek.

Dzięki współpracy z Teatrem Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego na tej imprezie mogliśmy zjawić się (WSZYSCY CZWORO!!!) w strojach historycznych, choć niekoniecznie były to kostiumy typowo oświeceniowe. 

Na początku - gorączkowe przygotowania...

Gdy się już się wyszykowaliśmy, to na potencjalnych zainteresowanych gości czekały: możliwość gier karcianych i innych zabaw towarzyskich rodem z arystokratycznych salonów, kącik muzyczny, a także możliwość zapozania się z ofertą Wydziału Filologicznego w Katowicach dla studentów oraz z repertuarem Teatru Śląskiego.

Damy były rozchwytywane...

... choć doskonale radziły sobie i bez wyfryzowanych fircyków.

Bardzo żałujemy, iż nie mogliśmy zjawić się wszyscy na festiwalu. Niestety, ze względu na praktyki specjalizacji nauczycielskiej większość członków KO miała już zaplanowane zajęcia  i zajęty czas. 

Mimo nielicznej gromadki bawiliśmy się świetnie...

Bardzo dziękujemy wszystkim, którzy przyszli odwiedzić stoisko Uniwersytetu Śląskiego (nawet na przekór pogodzie), by bawić się i uczyć razem z nami.

Ostatnie spotkanie KO w roku akademickim 2011/12 (25 V) i wycieczka w góry (26-28 VI)

Tydzień po pamiętnej konferencji (czyli 25 maja) odbyło się ostatnie przed sesją spotkanie Koła Oświeconych UŚ. Dla opiekuna naukowego, dr hab. Bożeny Mazurek i członków koła była to okazja do podsumowania, a także oceny dotychczasowych poczynań oraz przedsięwzięć. Również wtedy poznaliśmy szczegóły organizacyjne planowanego wcześniej wyjazdu w góry, który odbył się w dniach od 26 do 28 czerwca po zakończeniu przez nas zmagań egzaminacyjnych. Równocześnie zebranie umożliwiło nam przedyskutowanie kilku spraw związanych z listopadową konferencją pod tytułem: Codzienność oświeconych oraz last but not least było idealną okazją do świętowania tak udanego i pełnego zdarzeń roku akademickiego.

Dr hab. Bożena Mazurek z pamiątkową kroniką Koła Oświeconych...

... oraz z tortem-niespodzianką!

Nie zabrakło również szampana!

Trasa naszego trzydniowego wyjazdu w góry Beskidu Żywieckiego prowadziła od Węgierskiej Górki przez Baranią Górę, Milówkę, Halę Boraczą, aż do Rysianki i - na końcu - do Żywca.

Na początku wszyscy byli pełni energii...

... lecz z czasem postoje stawały się coraz dłuższe, zaś plecaki jeszcze cięższe

Pogoda bywała w kratkę...

...na szczęście dobry humor dopisywał wszystkim

Członkowie Koła Oświeconych UŚ razem z opiekunem na Hali Boraczej

Fotorelacja z konferencji "Utile dulci". Wiek XVIII (nie tylko) w szkole. Historia - literatura - kultura - sztuka (18 V)

Poniżej zamieszczamy zdjęcia i relację z pierwszej konferencji naukowej organizowanej przez Koło Oświeconych UŚ.

                  Ostatnie przygotowania do przyjęcia uczestników przed Salą Rady Wydziału Filologicznego UŚ

 

Konferencję otworzyli (od lewej): dyrektor Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, prof. zw. dr hab. Krzysztof Kłosiński, prodziekan ds. rozwoju i promocji, prof. zw. dr hab. Marian Kisiel, prof. Jacek Wójcicki z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk i opiekun naukowy Koła Oświeconych UŚ dr hab. Bożena Mazurek. 

Konferencję zaszczycili swoją obecnością również inni pracownicy naszego wydziału, między innymi dr Krystyna Koziołek z Zakładu Dydaktyki Literatury Polskiej (pierwsza z prawej)

Konferencja w toku...

Nasza przewodnicząca - Małgosia Marcinkowska

I pora na chwilę przerwy: prof. Jacek Wójcicki i dr hab. Bożena Mazurek

Więcej zdjęć z tej naukowej imprezy znajduje się na naszym facebookowym profilu. Równocześnie pragniemy serdecznie podziękować wszystkim którzy przybyli  na naszą konferencję, wspierali nas swą wiedzą i radą.

Młodzi, Oświeceni i Nowocześni

18 maja 2012 r. na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach odbyła się ogólnopolska, interdyscyplinarna Konferencja Studenckich Kół Naukowych: Utile dulci. Wiek XVIII (nie tylko) w szkole. Historia – literatura – kultura – sztuka, zorganizowana przez członków i naukowego opiekuna Koła Oświeconych UŚ.

Temat konferencji inspirował pasjonatów XVIII wieku do dyskusji nad różnorodnymi sposobami i metodami zaciekawienia współczesnego odbiorcy (młodego i dorosłego) epoką traktowaną przez badaczy jako niezwykle ważny obszar rodzimego dziedzictwa kulturowego, a zarazem  próg naszej współczesności.

Uczestników powitał Prodziekan Wydziału Filologicznego UŚ prof. zw. dr hab. Marian Kisiel i Dyrektor Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, prof. zw. dr hab. Krzysztof Kłosiński.

Przed wystąpieniami referentów na zaproszenie Koła Oświeconych UŚ wykład gościnny wygłosił prowadzący później obrady prof. IBL PAN dr hab. Jacek Wójcicki. Mówiąc O pozornej współcześnie znajomości polszczyzny XVIII wieku, podkreślił, że interpretację dzieł oświeceniowych winno poprzedzać gruntowne poznanie tekstów konkretnych autorów i obowiązujących wtedy norm językowych, czego w pełni nie zapewnia słownik Samuela Lindego.

W porannym bloku obrad w wystąpieniach o charakterze przekrojowym referenci objęli refleksją różne aspekty XVIII-wiecznej rzeczywistości. Małgorzata Marcinkowska (UŚ) interesująco przybliżyła spojrzenie poetów na upływający czas: historię, trwanie i przemijanie. Kaja Szymańska (UJ) przedstawiła główne założenia i społeczne funkcje angielskiej sztuki konwersacji na łamach „Spectatora” – ważnego periodyku XVIII w. O „gorączce wynalazków”, służących rozwojowi nauki, rozrywce i opisywanych w literaturze mówiła Martyna Łapińska (UMK). Monika Banasik i Natalia Krzemień (UŚ) poświęciły uwagę organizacji i reformie polskiego szkolnictwa XVIII w. oraz ówczesnym metodom i zakresowi nauczania. Przy żywych reakcjach audytorium Dawid Kliś (UŚ) zaprezentował porady medyczne dla oświeceniowych literatów i uczonych oraz odwołania do przypadłości zdrowotnych w listach ludzi pióra tego czasu.

Duże zaciekawienie wzbudził panel literatury erotycznej i masońskiej, świadczący o znakomitym warsztacie naukowym oraz wysokiej kulturze mówienia młodych referentów o ludzkiej seksualności, o zagadnieniach i tematach z kręgu obyczajowego i społecznego „tabu”. Przemysław Kuliński (UMK) zajął się obecnością libertynizmu w programach nauczania oraz twórczością i recepcją dzieł Rétifa de la Bretonne. Berenika Palus (UWr.) przedstawiła intrygujące szczegóły biografii ekscentrycznej Marii Teresy Tyszkiewiczowej, Patrycja Fiuk (UŚ) mówiła o udziale kobiet w lożach masońskich, a społeczny awans prostytutek w Polsce XVIII w. przybliżyła Anna Krosny (UŚ). Poezją poświęconą kobiecym piersiom oraz elementom damskiej mody zajęły się Joanna Mazur i Kamila Rogowicz (UŚ), a Szymon Piotr Dąbrowski (UŚ) skupił uwagę na rozumieniu i ujmowaniu sodomii w polskiej poezji erotycznej.

Popołudniowe referaty poświęcone były oświeceniowym księgom. Refleksje nad Diabłem w swojej postaci Jana Bohomolca – zabobonami i ludowymi wyobrażeniami szatana, przedstawiła Kamila Adaszewska (UMK). Dydaktyczny potencjał Dziennika podróży Augusta Moszczyńskiego i kulturotwórczą rolą oświeceniowego podróżopisarstwa omówiła Magdalena Partyka (UKSW). Literackimi konkursami w Bibliotece Załuskich zajęła się Katarzyna Janczulewicz (UŚ). Strategie prasowej reklamy poradników i książek medycznych naświetliła Bogusława Pużak (UŚ), a Małgorzata Piecuch i Iwona Rak (UŚ) mówiły o kradzieżach ksiąg i ochronie zasobów bibliotecznych.

W ostatniej części obrad wystąpienia studentów UŚ dotyczyły fenomenu popularności XVIII w. we współczesnej kulturze masowej. Realia oświeceniowe w głośnych filmach przedstawiła Weronika Migdał, kreacją bohatera-geniusza w obrazach kinowych zajęła się Martyna Kowalewska, a wizje rewolucji francuskiej w teatrze muzycznym omówił Marek Golonka.

W czasie obrad dopełnionych ożywioną dyskusją zaprezentowano nowoczesne i twórcze spojrzenia na wiek XVIII oraz interesujące pomysły na popularyzację różnych aspektów Oświecenia przez zakładki internetowe, projekty lekcji, plakaty, prezentacje multimedialne. Choć dla większości uczestników wystąpienia były naukowym debiutem, w opinii prowadzącego obrady prof. IBL PAN dra hab. Jacka Wójcickiego dojrzałość sądów, krytycyzm myślenia i pomysłowość referentów w prezentacji poglądów sytuowały ich wypowiedzi na poziomie naukowego dyskursu akademickiego. Referaty i dyskusje były interdyscyplinarną wymianą poglądów, dotyczącą nie tylko literatury XVIII w. i jej obecności w szkole, ale także popularyzacji różnych obliczy „wieku świateł” w mediach – w teatrze, filmie, bibliotekach i reklamach.

Katowicka konferencja dowiodła, że połączona z młodzieńczym entuzjazmem wiedza i erudycja humanistów jest w pełni „przekładalna” na konkretne, twórcze realizacje w praktyce szkolnej i szerzej – społecznej.

Utile dulci. Wiek XVIII (nie tylko) w szkole. Historia - literatura - kultura - sztuka: program konferencji

18 maja w Sali Rady Wydziału Filologicznego (5 piętro) na placu Sejmu Śląskiego 1 odbędzie się ogólnopolska, interdyscyplinarna KONFERENCJA STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH, pt.: „Utile dulci – Wiek XVIII (nie tylko) w szkole. Historia – literatura – kultura – sztuka”.

Patronat honorowy nad tym ważnym dla nas wydarzeniem objęli: PREZYDENT MIASTA KATOWICE PIOTR USZOK I JM REKTOR UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO PROF. ZW. DR HAB. WIESŁAW BANYŚ.

Jako organizatorzy mamy ogromną przyjemność zaprosić wszystkich zainteresowanych, zarówno pracowników naukowych, jak i studentów do udziału w tym przedsięwzięciu.

Poniżej znajduje się link do programu obrad, zaś więcej informacji szukajcie w zakładce pod tytułem: Utile dulci. :-)

http://www.us.edu.pl/files/wiadomosci/konf/Plakat_z_programem%20Kolo%20Oswieconych.pdf

Wyjazd do Warszawy (29 IV-2 V 2012 r.)

Na przełomie kwietnia i maja br. członkowie Koła Oświeconych UŚ razem z opiekunem naukowym dr hab. Bożeną Mazurek zwiedzili Warszawę. Celem naszej podróży były między innymi: Muzeum Fryderyka Chopina, Zamek Królewski i Łazienki. W tym ostatnim miejscu odbyliśmy warsztaty na temat życia intymnego ludzi epoki saskiej oraz stanisławowskiej (w tak zwanym Białym Domu) oraz historii całego kompleksu architektonicznego zbudowanego dla marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, a później rozbudowywanego i zmienianego na życzenie Stanisława Augusta. Równocześnie wyjazd był dla nas okazją do wspólnego przygotowania się do zbliżającej się konferencji pod tytułem: Utile dulci. Wiek XVIII (nie tylko) w szkole. Historia - literatura - kultura - sztuka.

                               Pałac na Wyspie (widok od strony pomnika Jana III Sobieskiego)

                                           Członkowie Koła Oświeconych UŚ w Łazienkach

                                                             Amfiteatr łazienkowski

                                                               Stara Pomarańczarnia

                                                                  Zamek Królewski

                               Członkowie Koła Oświeconych UŚ przed Muzeum Fryderyka Chopina