Zaproszenie na konferencję "Teksty zalecające w książce dawnej i współczesnej"

Zakład Historii Literatury Baroku i Dawnej Książki Uniwersytetu Śląskiego uprzejmie zaprasza do udziału w ogólnopolskiej konferencji:

Teksty zalecające w książce dawnej i współczesnej

Problematyka konferencji planowanej w dniach 29–30 października 2014 r. ściśle wiąże się z prowadzonymi od kilku dziesięcioleci studiami pracowników Zakładu nad dawną literaturą i książką, inspirowanymi przez szkołę badawczą utworzoną na śląskiej polonistyce przez prof. dr hab. Renardę Ocieczek. Studia te skupiają się na przekazach piśmienniczych i literackich, które współtworzą ramę wydawniczą dawnych dzieł i druków. Ustalenia poczynione w tej dziedzinie  stanowią niezbywalne ogniwo dociekań nad przemianami książki aż do czasów najnowszych. Dwie wcześniejsze konferencje, zamknięte drukiem tomów zbiorowych, poświęcone były przedmowom oraz dedykacjom w książce dawnej i współczesnej. Obecnie planowane są dwudniowe obrady, obejmujące refleksją badawczą zróżnicowane gatunkowo (prozatorskie i poetyckie) wypowiedzi pisarzy, wydawców, drukarzy i innych osób, które w wieloraki sposób wprowadzały niegdyś i nadal (choć nierzadko w zmienionej postaci) wprowadzają w obieg czytelniczy dzieła zróżnicowane pod względem tematyki, charakteru i adresu, stosując rozliczne strategie pozyskania przychylności odbiorców dla książki i autora. Teksty owe w dawnych wiekach stanowiły ważne ogniwo procesu społecznej komunikacji w środowisku publiczności literackiej i nadal odgrywają ważną rolę w książce współczesnej, mimo dużego obecnie zróżnicowania i wysokiej specjalizacji mediów.

Pragniemy, aby w czasie obrad poświęconych książce dawnej i współczesnej przedmiotem uwagi stały się: poetyka tekstów zalecających, funkcje pełnione przez te wypowiedzi w stosunku do dzieł, które poprzedzają bądź zamykają, a także ich „komunikacyjny potencjał”.

Opłata konferencyjna w wysokości 350 zł, obejmuje koszty wyżywienia, materiałów konferencyjnych oraz druku tomu pokonferencyjnego. Uprzejmie prosimy o potwierdzenie udziału w anonsowanym przedsięwzięciu naukowym do 15 maja 2014 r. Korespondencję (z wypełnionym formularzem zgłoszeniowym i abstraktem referatu) prosimy kierować wyłącznie drogą elektroniczną na adres:

mgr Małgorzata Marcinkowska: gosia1134@wp.pl  z dopiskiem: Teksty zalecające.

 Łączymy wyrazy szacunku

dr hab. prof. UŚ Mariola Jarczykowa

dr hab. Bożena Mazurkowa

     Sekretarze konferencji:

mgr Małgorzata Marcinkowska

mgr Szymon Piotr Dąbrowski

Katowice, 18 kwietnia 2014 r.

Pierwsze informacje na temat czerwcowej konferencji "Świat bliski i świat daleki..."

Zakład Historii Literatury Baroku i Dawnej Książki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Koło Oświeconych działające na Wydziale Filologicznym tejże Uczelni uprzejmie zapraszają do udziału w interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej Pracowników i Doktorantów:

Świat bliski i świat daleki

Techniki deskrypcji – perspektywy odbioru

Konferencja planowana w dniach 11–12 czerwca 2014 roku ma na celu przybliżenie utrwalonych, nie w pełni rozpoznanych dotąd, wielostronnych przejawów mentalnego i emocjonalnego „oswajania” przez człowieka różnych aspektów szeroko pojętego „świata” – nie tylko rzeczywistości bezpośrednio doświadczanej i przeżywanej, ale także wykreowanej i utrwalonej w tekstach kultury (w sztuce słowa, w dziełach malarskich, architekturze, w filmie). Obserwacje będą zogniskowane na postrzeganiu oraz metodach deskrypcji, a zatem swoistej adaptacji elementów świata przyjaznego (akceptowanego, pożądanego, czyli bliskiego niezależnie od usytuowania w czasie i przestrzeni), a także na sposobach izolowania i deprecjonowania świata wrogiego, ocenianego w kategorii zagrożenia (odstręczającego, wzbudzającego wielorako motywowane lęki i obawy, także egzystencjalne). W obu przypadkach ważne będzie konkretyzowanie uchwyconych obrazów, poszukiwanie ich źródeł, ale także odtworzenie zaprojektowanych przez autorów i zawartych w dziełach immanentnie, różnie motywowanych perspektyw odbioru, a zatem wpisanych w owe przekazy sygnałów relacji nadawczo-odbiorczych, ukierunkowujących proces lektury. 

Szczególnie interesujące będą następujące kręgi zagadnień:

●   rzeczywistość czasów wojny i pokoju

●   konflikty polityczne, społeczne, religijne

●   katastrofy, kataklizmy, klęski żywiołowe

●   fantastyczne kreacje światów

●   jednostka a społeczeństwo

●   swój i obcy

●   w „domu” i w podróży

●   sfera prywatna i scena publiczna

●   sakralne i świeckie aspekty świata

●   teraźniejszość i przyszłość

●   tradycyjne i nowatorskie deskrypcje

●   relacje nadawczo-odbiorcze 

Inauguracja obrad 11 czerwca 2014 roku o godz. 9.00

w Auli Rady Wydziału Filologicznego im. Zbigniewa Jerzego Nowaka

Uniwersytet Śląski w Katowicach, pl. Sejmu Śląskiego 1 (V piętro)

           

           Opiekun Koła Oświeconych

           dr hab.  Bożena Mazurkowa

                Sekretarze konferencji

           mgr Małgorzata Marcinkowska

           mgr Szymon Piotr Dąbrowski

Spotkanie naukowe (13.03.14 r.)

W ostatni czwartek o godzinie 16.30 rozpoczęło się drugie z kolei spotkanie doktoranckiego Koła Oświeconych UŚ. Początkową część zebrania wypełniła dyskusja nad złożonymi przez członków koła propozycjami tematów wystąpień i streszczeniami referatów na czerwcową konferencję Świat bliski i świat daleki… Po wysłuchaniu uwag i sugestii opiekuna naukowego dr hab. Bożeny Mazurkowej rozpoczęliśmy drugą część spotkania. Zgodnie z wcześniej przyjętym planem wysłuchaliśmy wystąpienia Weroniki Koceli na temat odwołań do ludzkich emocji w wybranych, polskojęzycznych poradnikach medycznych z XVIII wieku.

Autorka zwróciła uwagę, iż kwestią wpływu uczuć na zdrowie człowieka po raz pierwszy bliżej zajęto się właśnie w epoce oświecenia, co wpisywało się w szerszą perspektywę ówczesnych tendencji filozoficznych i kulturowych. Jednej z przyczyn zmiany sposobu myślenia medyków o metodach i efektach leczenia było dostrzeżenie zależności między zdrowotnym stanem społeczeństwa a pomyślnością państwa. Jednak, jak stwierdziła referentka, problem powiązań fizycznej kondycji chorego z jego emocjami oraz psychiką był stosunkowo rzadko podejmowany w dawnych poradnikach. Analogiczną tendencję autorka zilustrowała, omawiając wybrane druki osiemnastowieczne, w których porady lekarzy (zgodnie z nadrzędnym przeznaczeniem publikacji) dotyczyły głównie objawów i metodach leczenia chorób, a także zapobiegania konkretnym dolegliwościom. Referentka zwróciła również uwagę na podejmowany w poradnikach medycznych problem oddziaływania emocjonalnego stanu lekarza na pacjenta i proces jego leczenia. W końcowej części wystąpienia zawarła spostrzeżenia dotyczące roli, jaką w kreowaniu pochlebnego wizerunku autorów charakteryzowanych poradników, a tym samym w umacnianiu ich autorytetu naukowego, odgrywały przedmowy kierowane przez nich do czytelników.

W dyskusji nad tym wystąpieniem pytania i sugestie uczestników spotkania koncentrowały się między innymi wokół zagadnień dotyczących frekwencji poradników medycznych wśród dawnych druków, funkcji przedmów w tego rodzaju poradnikach, a zwłaszcza technik perswazyjnych, które miały podnosić rangę i naukowy charakter zawartej w nich wiedzy.