Spotkanie filmowe Koła Oświeconych (25 listopada 2014 r.)

25 listopada 2014 roku o godz. 18.00 na Wydziale Filologicznym w Katowicach odbyło się pierwsze z serii zaplanowanych spotkań poświęconych najważniejszym filmom, których akcja rozgrywa się w realiach osiemnastowiecznych. Członkowie studenckiego Koła Oświeconych zdecydowali, że obrazem otwierającym ich filmową wędrówkę będzie Barry Lyndon (1975) w reżyserii Stanleya Kubricka.

Prelekcję na temat klasycznego obrazu przygotował Wojciech Wiśniewski, student filologii polskiej i członek koła. Referent przybliżył kluczowe wątki i kwestie problemowe scenariusza opartego na łotrzykowskiej powieści Szczęście Barry’ego Lyndona (The Luck of Barry Lyndon) Williama Makepeace’a Thackeraya, pisarza znanego z wielokrotnie ekranizowanego Targowiska próżności (Vanity Fair).

Główny bohater filmu Kubricka to ambitny młodzieniec ze zubożałej irlandzkiej rodziny o znakomitym nazwisku, który w wyniku konfliktu z angielskim oficerem ubiegającym się o rękę jego kuzynki musi uciekać z rodzinnych stron. Po wielu przygodach, a przede wszystkim dzięki świetnemu ożenkowi, Barry’emu udało się osiągnąć bogactwo umożliwiające prowadzenie wystawnego trybu życia. Jak zwrócił uwagę referent, zgodnie z wymogami opowieści łotrzykowskiej, sukces bohatera okazał się nietrwały ze względu na jego trudny charakter oraz rozrzutność. Równocześnie koleje losu Barry’ego stały się zarówno w powieści, jak i w jej ekranizacji okazją do zaprezentowania satyrycznego obrazu europejskiej arystokracji drugiej połowy XVIII wieku.

W drugiej części wystąpienia prelegent zwrócił uwagę na zabiegi Kubricka, który w scenariuszu dokonał niezbędnych skrótów, dostosowując fabułę powieści do potrzeb ekranizacji, a także wprowadził narratora wielokrotnie komentującego to, co zostało przedstawione. Ponadto referent podkreślił innowacyjne rozwiązania, jakie reżyser oraz operator John Alcott zastosowali w trakcie kręcenia wszystkich scen, lecz szczególnie widoczne we wnętrzach pałacowych. Zgodnie z zamysłem Kubricka, który dążył do realistycznego odwzorowania życia w epoce bez elektryczności, ograniczono korzystanie ze światła sztucznego, opierając się niemal wyłącznie na świecach i świetle słonecznym. Całości wystąpienia dopełniły uwagi na temat procesu przygotowania kostiumów do filmu.