Spotkanie naukowe (13.03.14 r.)

W ostatni czwartek o godzinie 16.30 rozpoczęło się drugie z kolei spotkanie doktoranckiego Koła Oświeconych UŚ. Początkową część zebrania wypełniła dyskusja nad złożonymi przez członków koła propozycjami tematów wystąpień i streszczeniami referatów na czerwcową konferencję Świat bliski i świat daleki… Po wysłuchaniu uwag i sugestii opiekuna naukowego dr hab. Bożeny Mazurkowej rozpoczęliśmy drugą część spotkania. Zgodnie z wcześniej przyjętym planem wysłuchaliśmy wystąpienia Weroniki Koceli na temat odwołań do ludzkich emocji w wybranych, polskojęzycznych poradnikach medycznych z XVIII wieku.

Autorka zwróciła uwagę, iż kwestią wpływu uczuć na zdrowie człowieka po raz pierwszy bliżej zajęto się właśnie w epoce oświecenia, co wpisywało się w szerszą perspektywę ówczesnych tendencji filozoficznych i kulturowych. Jednej z przyczyn zmiany sposobu myślenia medyków o metodach i efektach leczenia było dostrzeżenie zależności między zdrowotnym stanem społeczeństwa a pomyślnością państwa. Jednak, jak stwierdziła referentka, problem powiązań fizycznej kondycji chorego z jego emocjami oraz psychiką był stosunkowo rzadko podejmowany w dawnych poradnikach. Analogiczną tendencję autorka zilustrowała, omawiając wybrane druki osiemnastowieczne, w których porady lekarzy (zgodnie z nadrzędnym przeznaczeniem publikacji) dotyczyły głównie objawów i metodach leczenia chorób, a także zapobiegania konkretnym dolegliwościom. Referentka zwróciła również uwagę na podejmowany w poradnikach medycznych problem oddziaływania emocjonalnego stanu lekarza na pacjenta i proces jego leczenia. W końcowej części wystąpienia zawarła spostrzeżenia dotyczące roli, jaką w kreowaniu pochlebnego wizerunku autorów charakteryzowanych poradników, a tym samym w umacnianiu ich autorytetu naukowego, odgrywały przedmowy kierowane przez nich do czytelników.

W dyskusji nad tym wystąpieniem pytania i sugestie uczestników spotkania koncentrowały się między innymi wokół zagadnień dotyczących frekwencji poradników medycznych wśród dawnych druków, funkcji przedmów w tego rodzaju poradnikach, a zwłaszcza technik perswazyjnych, które miały podnosić rangę i naukowy charakter zawartej w nich wiedzy.